Mity i fakty o jelitach
Około 70% naszych komórek odpornościowych znajduje się w jelitach. Jednak ludzie często je zaniedbują: niewłaściwe odżywianie i brak ruchu często powodują problemy z jelitami.
Co więcej, wiele mitów związanych z jelitami prowadzi do niezdrowych zachowań. Na przykład podczas głodówki mówi się o wydalaniu „produktów odpadowych”, które gromadzą się w jelicie grubym, a zaparciom przypisuje się pojawienie się hemoroidów. Okazuje się, że człowiek pozornie stara się dbać o swoje ciało, ale zaopatrzony w tego typu błędne informacje tylko sobie szkodzi. Nie potrzeba wiele czasu, aby zapewnić jelitom pełne wsparcie – trzeba wiedzieć, jak robić to prawidłowo.
Mit 1. Regularnie oczyszczaj jelita
I to stwierdzenie jest nieprawdziwe! Nie ma żadnego „żużlu”, który gromadzi się w jelitach, i nie trzeba go usuwać. Niemniej jednak sporadyczny post może pomóc przywrócić równowagę w jelitach. Szczególnie w przypadku biegunki warto pozwolić jelitom odpocząć przez kilka dni, żeby się zregenerowały i odbudowały swoją florę jelitową.
Mit 2: Probiotyki wspomagają mikroflorę jelitową
Właśnie tak! Istnieje rozróżnienie między naturalnymi probiotykami zawartymi w kiszonej kapuście lub fermentowanych produktach mlecznych a probiotykami syntetycznymi, takimi jak niektóre jogurty probiotyczne z domieszką szczególnie odpornych bakterii kwasu mlekowego. Produkty jogurtowe nie są jednak „cudownymi lekami”, jak często obiecują reklamy.
Mit 3: Bakterie zawarte w probiotykach żyją dłużej
Właśnie tak! Żywność probiotyczna zawiera przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego odporne na działanie kwasu, dzięki czemu znacznie więcej z nich przeżywa i dociera do jelit. Jednak, aby uzyskać efekt wykraczający poza kiszoną kapustę i zwykły jogurt, należy spożywać je codziennie.
Mit 4: Antybiotyki wpływają na florę jelitową
Antybiotyki pobudzają wzrost grzybów Candida (drożdżaków) w jelitach, ale efekt ten jest tymczasowy. Jeśli wystąpi biegunka, przyjmowanie probiotyków może zmniejszyć skutki uboczne antybiotyku. Dlatego antybiotyki powinny być przepisywane przez lekarza tylko wtedy, gdy jest to ściśle wskazane.
Mit 5: Cola i sól pomagają na biegunkę
Nieprawda! Pogorszy to biegunkę. Lepiej jest pościć przez kilka dni i podawać organizmowi napoje elektrolitowe (woda z odrobiną soli i cukru), aby zrównoważyć równowagę mineralną.
Mit 6: Stres może powodować biegunkę
To prawda! Stresujące życie wpływa na samopoczucie i może mieć wpływ na choroby. Dlatego biegunka nie jest rzadkością podczas stresu. Stres nie jest jednak jedyną przyczyną chorób i dolegliwości, takich jak wrzody żołądka, zespół jelita drażliwego czy biegunka. Z drugiej strony, problemy jelitowe mogą mieć bezpośredni wpływ na psychikę. Jelita produkują 95% hormonu dobrego nastroju – serotoniny i innych hormonów. Poświęcaj czas na jedzenie i chodzenie do toalety.
Mit 7: Karmienie piersią wpływa na florę jelitową dziecka w przyszłości
Tak jest! W jelicie grubym znajduje się do 50 różnych mikroorganizmów. Między innymi karmienie piersią może mieć wpływ na to, jak rozkłada się ten skład.
Mit 8: Rakowi jelita grubego nie można zapobiec
Nieprawda! Początkowo w jelicie rośnie tylko łagodny polip, który w ciągu 7-10 lat może przekształcić się w nowotwór złośliwy. Można go w porę wykryć i wyeliminować dzięki regularnym badaniom profilaktycznym.
Mit 9: Zbyt mała ilość płynów powoduje zaparcia
Prawda! Może to być prawda, zwłaszcza jeśli spożywasz dużo błonnika. Te ciężkostrawne składniki w połączeniu z dużą ilością wypijanych płynów zwiększają objętość stolca, a tym samym wspomagają trawienie. Jednak picie zbyt małej ilości płynów ma odwrotny skutek. Ważne jest, aby w ciągu dnia wielokrotnie wypijać szklankę wody lub niesłodzonej herbaty. Można nawet opracować plan określający, kiedy i ile się pije, ale w ciągu dnia należy wypijać co najmniej 2 litry wody lub herbaty.
Mit 10: Jeśli masz biegunkę, powinieneś jeść dużo owoców
Nieprawda! Surowe jedzenie może powodować gazy i fermentację, nawet u zdrowych osób. Dlatego, jeśli już masz biegunkę, lepiej jest przygotować owoce wcześniej, ponieważ po ugotowaniu zawierają mniej kwasu i są łatwiejsze do strawienia. Zasadniczo należy unikać owoców po godzinie 16.00, nawet jeśli nie ma się szczególnych dolegliwości.
Mit 11: Kiszona kapusta jest dobra dla jelit
Tak jest! Sfermentowana kapusta biała z puszki zapewnia prawidłowe trawienie. Zawarte w niej bakterie kwasu mlekowego tworzą zdrowe środowisko odporne na działanie patogenów. Jednak kapusta kiszona nie powinna być konserwowana po obróbce cieplnej, ponieważ ciepło powoduje obumieranie bakterii kwasu mlekowego.
Mit 12: Wzdęcia są dziedziczne
To częściowo prawda! Wzdęcia mogą być spowodowane chorobą enzymatyczną, taką jak nietolerancja laktozy. Jednak rośliny strączkowe, takie jak fasola, kapusta, cebula i czosnek, przyczyniają się do wytwarzania gazów. Brak ruchu lub ciąża również mogą powodować wzdęcia. Ulgę może przynieść zmiana diety na dobrze tolerowane pokarmy, picie mniejszej ilości piwa i treningi, a w razie potrzeby zmiana nawyków żywieniowych. W tym przypadku szczególnie ważna staje się zdrowa dieta i wzmocnienie flory jelitowej.
Mit 13: Zaparcia powodują hemoroidy
Tylko częściowo! W przypadku zaparć, niezdrowej diety ubogiej w błonnik i braku ruchu, zatrzymanie krwi powoduje powiększenie naczyń tętniczych i żylnych odbytu. Zwykle objawia się to swędzeniem odbytu i występowaniem jasnoczerwonego krwawienia podczas wypróżniania.
Co szkodzi jelitom
Następujące nawyki żywieniowe i aspekty stylu życia powinny być ograniczone lub całkowicie objęte tabu:
- Kawa: zawiera kwasy, olejki i substancje smakowe. Zawarta w niej kofeina ma działanie moczopędne i pobudza nie tylko krążenie krwi, ale także pracę jelit. Nadmierne spożycie może również uszkodzić błonę śluzową żołądka.
- Palenie tytoniu: Spożywanie papierosów uszkadza błonę śluzową przewodu pokarmowego. Palenie opóźnia trawienie, powoduje zgagę i zapalenie żołądka (stan zapalny błony śluzowej żołądka).
- Alkohol: pobudza wydzielanie soku żołądkowego, a także może powodować zgagę i przyczyniać się do rozwoju raka jelita grubego.
- Ostre przyprawy: nadmiernie stymulują odpływ śliny i wydzielanie soku żołądkowego, mogą powodować zgagę i refluks.
- Niektóre leki: mogą uszkadzać błony śluzowe. Na przykład leki reumatyczne lub kwas acetylosalicylowy mogą powodować krwawienie w żołądku, a przyjmowanie antybiotyków niszczy florę jelitową. Podejrzewa się również, że leki hamujące wydzielanie kwasu żołądkowego wyłączają naturalną barierę ochronną powodowaną przez kwas żołądkowy, a zatem raczej szkodzą niż pomagają.
- Brak aktywności fizycznej: Zbyt mało ruchu i długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej prowadzi do zaparć, ponieważ pokarm jest wolniej transportowany.
Źródła
- https://health.clevelandclinic.org/9-amazing-weird-facts-gut/
- https://www.healthline.com/health/digestive-health/things-your-gut-wants-you-to-know
- https://www.kelloggs.co.uk/en_GB/nutrition/benefits-of-fibre/facts-about-our-gut.html
- https://www.nccih.nih.gov/news/events/4-fast-facts-about-the-gutbrain-connection
- https://atlasbiomed.com/blog/common-gut-health-myths-debunked/
